دوماهنامه جهاد
پیاپی 261 (بهمن و اسفند 1382)

امروز در نظام ترویج کشاورزی شاهد تنوع و در نیروی کار، برنامه ها، مخاطبان، ارتباطات و تنوع گروه ها و سازمانها هستیم. همانطور که تنوع گونه ها در موجودات زنده به اکوسیستم، قدرت و پایداری می بخشد، تنوع و تکثر در سیستمهای اجتماعی نیز آنها را تقویت می کند. وجود تنوع در ترویج امری اساسی در حفاظت و پایداری سیستم ترویج است. تنوع اگر به معنای درست ایجاد شود، می تواند سازمان را به نحوی تغییر دهد که همه افراد را تحت پوشش خدماتی خود بگیرد و بازده سازمانها را تا حداکثر ممکن افزایش دهد...

مقاله حاضر که حاصل پژوهش کتابخانه ای است با هدف معرفی نتیجه 30 سال تلاش کارشناسان برجسته ترویج و توسعه سیستمی در دانشکده کشاورزی هاکزبری استرالیا که به اختصار به تجربه هاکزبری معروف است. صورت گرفته و بنابر گزارشهای موجود به نظر می رسد شرایط آموزش عالی کشاورزی در هاکزبری قبل از دهه 1970 مشابهت های فراوانی با وضعیت آموزش کشاورزی ایران و بسیاری دیگر از کشورهای جهانی سومی دارد. از طرف دیگر شیوه آموزش کشاورزی در هاکزبری به رغم محدودیتهای بازدارنده داخلی و خارجی از جهت آموزش و پرورش، قابلیتهای پیش بینی شده ای در فارغ التحصیلان کشاورزی به وجود می آورد...

مکانیزاسیون کشاورزی دارای دو مفهوم سنتی و مدرن است. در مفهوم سنتی (عام)، استفاده از هر نوع ماشین در فرایند تولید را مکانیزاسیون کشاورزی می گویند. در حال حاضر در میان بسیاری از متخصصین کشاورزی این مفهوم دارای جایگاه است و در مباحث مختلف و حتی در برخی برنامه ریزی ها از ورود ماشین آلات به بخش کشاورزی و در عرصه فعالیتهای زراعی و باغی با نام مکانیزاسیون کشاورزی یاد می کنند. اما مفهوم مدرن (خاص) آن که مبنای این مطالعه نیز می باشد عبارتست از کاربرد هر گونه فن آوری و نوآوری که منجربه افزایش بهره وری فعالیتهای بخش کشاورزی گردد...

با ترفیع فزاینده جایگاه مشارکت کشاورزان و جوامع روستایی در فرایندهای ترویج و توسعه که با هدف توانمند سازی آنها ساخت دهی شده است. امروزه کارگزاران نهادی تحقیق، آموزش و ترویج کشاورزی به عنوان مولفه های بنیادین توسعه پایدار کشاورزی در تلاشند تا چارچوبی انعطاف پذیررا برای مشارکت فعال مخاطبین خویش فراهم آورند. در این راستا آنها همواره متوجه ساخت دهی و توسعه رهیافتهایی می باشند که عاملین ترویج و توسعه کشاورزی را به عنوان تسهیل گر در کنار کشاورزان و گروه های روستایی، متناسب با شرایط محلی قرار دهند...

در این مقاله کاهش تنوع بیولوژیک در زمره مهمترین و جدی ترین موضوع زیست محیطی که حیات و بقای انسان تحت تاثیر جدی آن قرار دارد. به حساب آمده که برای اعمال مدیریت توسعه پایدار منطقه ای و تسهیل در تحقق اهداف آن، رعایت برخی اصول زیست محیطی الزامی است. همچنین نقش فرهنگ و مشارکت مردمی در برخورد با محیط زیست و مسائل آن، علی الخصوص حفاظت از تنوع بیولوژیک نقشی حیاتی است که ارتباط بین آنها می تواند به عنوان محور توسعه پایدار منطقه ای تلقی شود.

هدف این مقاله آشنا نمودن خوانندگان با کشاورزی ارگانیک در راستای آگاهی و بهره برداری از این نوع کشاورزی می باشند. کشاورزی ارگانیک طی سالیان متمادی در کنار کشاورز قرار داشته اما با دستیابی به مواد شیمیایی، نقش آن کم رنگتر شده، در حالی که با بالا رفتن آمار خسارت به منابع زیست محیطی، توجه دوباره به این نوع کشاورزی رو به افزیش نهاده است. این نظام، اعتقادی به استفاده از مواد شیمیایی نداشته و استفاده از مواد آلی و طبیعی را در یک سیستم بسته کشاورزی توصیه می کند و همچنین با استفاده از فن آوری های مختلف در مدیریت خاک، تناوب زراعی، کنترل علفهای هرز، تغذیه گیاهی، کنترل آفات و بیماری های گیاهی، روش های جدیدی را به کشاورزان در ارم زراعت پینشهاد می کند. این نظام با اصل رعایت احترام به کلیه منابع طبیعی توجه به اخلاق را لازمه فرآیند توسعه کشاورزی می داند.

بیوتکنولوژی که استفاده از موجودات زنده یا بخشی از آنها برای تولید فرآورده های ویژه است، سبب موفقیتهای بزرگی در بهبود و توسعه کشاورزی شده است. موفقیتهای کاربرد بیوتکنولوژی در کشاورزی بطور کلی شامل چند بخش می شود که می توان به تولید مواد دارویی و واکسن ها از گیاهان، بهبود کیفیت گیاهان زراعی و ایجاد مقاومت به آفات، بیماری ها و تنش های محیطی اشاره نمود. البته علاوه بر موارد فوق ایجاد صفات جدید را هم می توان اضافه کرد...

سواد و تحصیلات از حقوق اولیه بشر می باشد که هنوز بسیاری از زنان و دختران از آن محروم می باشند. از زمان دهه سازمان ملل برای زنان تا به حال کشورهای مختلف جهان ابتکارات لازم برای شرکت زنان در حیطه های اجتماعی. سیاسی و اقتصادی را به چندین برابر افزایش داده اند. دولت ها، وزارتخانه هایی را برای امور زنان تاسیس نموده اند،اساسنامه ها برای شناخت اصول برابری جنسیتی اصلاح گردیده و مداخلات سازمان های غیردولتی و دولتی نسبت به احتیاجات اختصاصی زنان حساس تر شده است...